یک رقابت کشتی ( پانکریشن) در یونان باستان
کُشتی نوعی ورزش است که در آن دو انسان غیر مسلح با یکدیگر گلاویز شده و برای به زمین زدن یا بیتعادل کردن حریف خود تلاش میکنند.
کشتی یکی از قدیمیترین و فراگیرترین ورزشهای دنیا است و احتمالا در دوران ماقبل تاریخ با تغییر شکل در جنگهای تنبهتن و جایگزین کردن مرگ یا صدمات شدید با یک پیروزی نمادین ایجاد شدهاست. شواهد بسیاری از حضور کشتی در تمامی تمدنهای آغازین بشری وجود دارد. البته اولین بار در یونان باستان به یک ورزش واقعی تبدیل و در سال ۷۰۴ پ.م وارد المپیک شد. در المپیک باستان قهرمان کشتی پس از قهرمان پرتاب دیسک مهمترین پهلوان یونان شمرده میشد. داستان رقابت اودیسه و آژاکس که هومر در ایلیاد روایت کردهاست از قدیمیترین و باشکوهترین داستانهای مربوط به کشتی است.
سبکهای متنوعی از کشتی در کشورهای مختلف دنیا تمرین میشود. از مهمترین سبکهای ملی و محلی کشتی میتوان به انواع کشتی با کمربند شامل ایسلند، سوئیس، آسیای میانه و نیز سومو و جوجیتسو در ژاپن، و روسیه اشاره کرد.
تقریبا تمام کشورهای دنیا دو سبک المپیکی کشتی یعنی کشتی فرنگی و کشتی آزاد را پذیرفتهاند، تفاوت این دو در آن است که در کشتی فرنگی، که بیشتر در اروپای قارهای محبوب است، گرفتن پائین کمر و استفاده از پا ممنوع است اما در کشتی آزاد کشتیگیران اجازه همین اعمال را دارند. مسابقات این دو رشته زیرنظر فدراسیون بینالمللی کشتی (فیلا) برگزار میشود.
نام کشتی از کمربندی به نام کُستی گرفته شده که پارسیان و زرتشتیان هنگام غروب آفتاب به کمر خود میبستند و در برابر کانون آتش به دعا خواندن میپرداختند. کشتی گرفتن به معنی کمر یکدیگر را گرفتن است. اصل آن در زبان پهلوی، کُستیک و در زبان فارسی دری گُشتی خوانده میشود.
این کمربند که زرتشتیان آن را «بندرین» نیز مینامند، کمربندی است با ۷۲ نخ که از پشم گوسفند توسط زن موبدی بافته میشود. ۷۲ به شش رشته تقسیم میگردد و هر دسته دوازه نخ دارد که هفتاد و دو اشاره دارد به هفتاد و دو فصل یسنا (یکی از بخشهای اوستا) و دوازده به دوازده ماه سال و شش اشاره دارد به شش گاهنبار (حبشهای دینی سال). کستی را سه بار برکمر می بستند که یادآور سه اصل زرتشت یعنی «گفتار نیک، کردار نیک و پندار نیک» بود.[۱]
کشتی در ایران [ویرایش]
کشتیگیران زورخانه در دوره قاجار
کشتی و ورزش باستانی در دوران صفویه و زندیه رونق زیادی در ایران یافت به طوری که در هر شهر صدها پهلوان بنام وجود داشت. در دوران قاجاریه علاقه به این ورزش چنان زیاد شد که در دوران ناصرالدین شاه شخصی به نام «صاحب الدوله» مأمور توسعه ورزش کشتی شد و در تمامی روزهای تعطیل پهلوانان در میادین شهر به کشتی گرفتن میپرداختند. مسابقات کشتی پهلوانی برای انتخاب پهلوان پایتخت از همین ایام آغاز شد و بعدها به صورت یک سنت جاری همهساله درآمد. محمدصادق بلورفروش، ابراهیم یزدی معروف به یزدی بزرگ، پهلوان اکبر خراسانی، حسین یوزباشی، سید حسن رزاز، سید اسماعیل کالسکهساز از کشتیگیران و پهلوانان معروف آن زمان بودند.
از زمان رضا شاه زورخانه با فرهنگ جدید رونق بیشتری گرفت و در کنار زورخانهها، باشگاهها و ورزشگاهها هم شکل گرفتند. از سال ۱۳۱۸ با مطرح شدن مقررات بینالمللی کشتی، تغییر و تحولاتی در شیوه کشتی گرفتن و طرز لباس پوشیدن کشتیگیران پدید آمد.
در سال ۱۳۱۷ تعلیم کشتی آزاد و فرنگی با مقررات بینالمللی را در ایران آغاز کرد. وی اولین تشک کشتی از جنس اسفنج را در واقع در دروازه دولت تهران پهن کرد. در سال ۱۳۱۸ اولین دوره مسابقات کشتی آزاد قهرمانی کشور در ورزشگاه امجدیه تهران برگزار شد. نخستین باشگاه کشتی هم باشگاه سلیمان خان در سابق بود. اولین تیم کشتی خارجی که وارد ایران شد تیم ترکیه بود که در سال ۱۳۲۶ به ایران آمد.[۲]
نخستین حضور بینالمللی کشتی ایران در المپیک ۱۹۴۸ لندن بود که در آنجا به مقام چهارم رسید. اولین حضور تیم ملی کشتی ایران در قهرمانی کشتی جهان هم با حضور تیم ملی کشتی آزاد در اولین دورهٔ رقابتهای قهرمانی کشتی آزاد جهان در سال ۱۹۵۱ در هلسینکی فنلاند اتفاق افتاد.[
|